Desiderative               he   wants to  run.          one’s  own  desire,    one’s  own  wants

                                     present system             all   10  conjugations            all   moods

                                     usually   inflected     class  1

 

                   reduplication       and          sa    or     isa

                         gam         jigamiṣati               want  to  go

                         jīv            jijīviṣati                   want  to  live

 

                 it  only  express   one’s  own     wants

                              not   other people’s

 

 

                give      didāsa            desire  to give

       bhid      cleave   bibhitsa                                           bhū      be     bubhūṣa

                 lead      ninīṣa                                              dṛś       see   didṛkṣa

       guh       hide      jugukṣa      

       ----------------------------------------------------------------------------------------------

                                     active                                middle

 

        bhū                                                                  dhṛ      hold

  bubhūṣati     bubhūṣatas     bubhūṣanti            didhariṣate     didhariṣete        didhariṣante

  bubhūṣasi    bubhūṣathas   bubhūṣatha           didhariṣase    didhareṣethe     didhariṣadhve

  bubhūṣami   bubhūṣāvas    bubhūṣāmas         didhariṣe        didhariṣāvahe   didhariṣāmahe

                        -----------------------------------------------------------------------------

     añj        anoint                                                                   yudh     fight

    añjijiṣati      añjijiṣatas      añjijiṣanti               yuyutsate     yuyutsete        yuyutsante

    añjijiṣasi     añjijiṣathas    añjijiṣatha              yuyutsase    yuyutsethe       yuyutsadhve

    añjijiṣāmi   añjijiṣāvas      añjijiṣāmas            yuyutse        yuyutsāvahe    yuyutsāmahe

         ---------------------------------------------------------------------------------

    kṛ                                                                jñā    

    cikīrṣati     cikīrṣatas     cikīrṣanti                   jijñāsate     jijñāsete          jijñāsante

    cikīrṣasi    cikīrṣathas   cikīrṣatha                  jijñāsase    jijñāsethe        jijñāsadhve

    cikīrṣāmi  cikīrṣāvas     cikīrṣāmas                jijñāse        jijñāsāvahe     jijñāsāmahe

     --------------------------------------------------------------------------------------------

     grah      take

     jighṛkṣati      jighṛkṣatas     jighṛkṣanti

     jighṛkṣasi     jighṛkṣathas   jighṛkṣatha

     jighṛkṣāmi    jighṛkṣāvas    jighṛkṣāmas

    -------------------------------

    duh    milk   derive

     dudhukṣati     dudhukṣatas   dudhukṣanti

     dudhukṣasi    dudhukṣathas    dudhukṣatha

     dudhukṣāmi    dudhukṣāvas    dudhukṣāma:

      -------------------------------------------------------------

                                                              passive

     kṛ                    cikīrṣyate             pres.

                            acikīrṣyata           imperf.

                            cikīrṣyatām          imper.

                            cikīrṣheta             op.       

                   -------------------------------------------------------------------

  

       ad      eat          jighatsati, te                                        eat           aśiśiṣati 

       āp      obtain      īpsati

        i        go           jigamiṣati                                     iṣ      desire         eṣiṣiṣati

        īkṣ     see         īcikṣiṣate                                      īś     be master       īśiśiṣate     

        kṛ                     cikīrṣati, te                                    kṛt       cut            cikartiṣati

        kṛṣ     plough    cikṛkṣati                                        kram     stride     cikramiṣati

        krī      buy   cikrīṣati, te                                          kṣam    endure   cikṣamiṣate

        kṣal   wash   cikālayiṣati, te                                   kṣip       throw    cikṣipsati, te

        khan      dig   cikhaniṣati, te                                   khād    chew     cikhādiṣati        

        gam                jigamiṣati                                        gāh      plunge    jigāhiṣate

        granth   compose   jigranthiṣati

        grah      seize         jighṛkṣati, te                            ghuṣ  sound   jughoṣayiṣati, te

        car           move      cicariṣati                                 cal     stir      cicaliṣati

        cint      consider     cicintayiṣati, te                         cur     steal      cucorayiṣati, te

        chad    seem      cicchādayiṣati, te                         chid    cut off     cicchitsati, te

        jan       generate      jijaniṣate                                  ji        conquer       jigīśati

        jīv        live            jijīviṣati                                       jñā       know      jijñāsati, te

        jval       flame       jijvaliṣati                                      tan       stretch    titaṃsati, te  

        tuṣ         rejoice     tutukṣati                                      tṛṛ         cross        titīrṣati

        tyaj        forsake   tityakṣati                                      daṃś       bite       didaṅsati  

        dah        burn       didhakṣati                                                            ditsati, te

        diś        point       didikṣati, te

        duh        milk        dudhukṣati, te                              dṛś          see        didṛkṣati

        dviṣ       hate        didvikṣati, te                                 dhā      put           dhitsati, te

        dhāv      run          didhāviṣati, te   

       dhyā      think        didhyāsate                                   nand   rejoice in    ninandiṣati

       nam      bend         ninaṃsati                                     naś      lost            ninaśiṣati

       nind      revile         ninindiṣati                                            lead             ninīṣati

       nu        praise        nunūṣati                                        nud     push         nunutsati, te

       nṛt          dance      ninartiṣati                                      pac      cook          pipakṣati, te

       paṭh       read         pipaṭhiṣati                                     pat        fly             pipatiṣati

                protect       pipāsati                                                 drink         pipāsati

       piṣ         crush        pipikṣati                                        pīḍ     press    pipīḍayiṣati, te           

       puṣ        thrive        pupuṣiṣati                                     prach       ask     pipṛddhiṣati

       bandh       bind      bibhantsati                                    bādh      oppress   bibādiṣate

       budh       wake     bubudhiṣati, te                                brū        say       bibakṣati, te

       bhakṣ      eat      bibhakṣayiṣati, te                              bhaj       divide   bibhakṣati, te

       bhā       shine       bibhāsati                                         bhāṣ      speak    bibhāṣiṣate

       bhikṣ      beg        bibhikṣiṣate                                     bhid       split         bibhitsati, te

       bhī        fear      bibhīṣati                                              bhuj        bend      bubhukṣati, te

       bhū         be        bubhūṣati  

       bhṛ         bear      bibhariṣati, te                              bhram   wander about  bibhramiṣati

       man         think     mimaṃsate                                            measure     mitsati

               bellow       mitsate                                          muc     release   mumukṣati, te

       mud      be merry   mumudiṣate                                  mṛ              mumūrṣati

       yaj       sacrifice      yiyakṣati, te                                   yat         stretch      yiyatiṣate

               go              yiyāsati                                           yāc     ask       yiyāaciṣati, te

       yuj        join           yuyukṣati, te                                    rakṣ       protect     rirakṣiṣati

       rac   compose        riracayiṣati, te                                ram         rejoice    rimaṃsate

       rāj     direct       rirājiṣati, te                                           ru            cry          rurūṣati

       ruc       shine       ruruciṣati                                           rud        weep        rurudiṣati

       rudh      obstruct     rurutsati, te                                    ruh        ascend      rurukṣati

       labh         take         lipsate                                           likh        scratch       lilikhiṣati

       lih           lick         lilikṣati, te

       vac          speak      vivakṣati                           vañc     move crookedly vivañcayiṣati, te

       vad           speak     vivadiṣati                                       vand      greet      vivandiṣate

       vas         dwell     vivatsati                                            vah         carry     vivakṣati, te

                blow      vivāsati                                               vid        know      vividiṣati

       vid       find        vivitsate                                               viś      enter        vivikṣati, te

       vṛ         cover     vivariṣati, te                                         vṛt        turn         vivartiṣate

       vṛdh      grow       vivardhiṣate

       vraj        proceed    vivrajiṣati                                         śak     be able        śikṣate

       śap       curse      śiśapsati, te                                        śam    labor         śiśamiṣati

       śaṃs    praise      śiśaṃsiṣati                                        śās       order       śiśāsiṣati

       śī          lie           śiśayiṣate                                           śubh   beautify   śuśubhiṣate

       śram      be weary   śiśramiṣati                                     śru      hear        śuśrūṣati

       śvas        blow       śiśvasiṣati

       sad        sit     siṣatsati                                                   sah      prevail       sisahiśate

       sādh    succeed      siṣātsati                                          su        press        susūṣati, te

       sṛ          flow       sisīrṣati                                                sṛj      emit    sisṛkṣati

       sṛp       creep     sisṛpsati                                              sev   attend upon    siseviṣate

       stabh     prop   tistambhiṣate                                         stu      praise        tuṣṭūṣati, te

       sthā      stand      tiṣṭhāsati                                             snih     love          sisnihiṣati

       spṛdh     contend   pispardhiṣate                                    spṛś     touch        pispṛkṣati

       spṛh      be eager   pispṛhayiṣati, te                                smṛ     remember  susmūrṣate

       svap      sleep      suṣupsati                                            han     strike      jighāṃsati

                leave      jihāsati                                                       go forth   jihāsati 

       hiṃs      injure    jihiṃsiṣati                                              hu       sacrifice     juhūṣati 

       hṛ         take          jihīrṣati, te

              -------------------------------------------------------------------------------------------

 

     

        :  ह्रदे   एकं  मत्स्यम्   जिघृक्षति

               he   in-lake   a fish    wants-to-grab  

                                                                                         grabh   c9

      शत्रु:   ग्रामम्   विजिगीषतु

               enemy    village    must-want-to-conquer

                                                            ji    c1

       बाल:   पापं   पुन:   चिकीर्षेत्

             boy      evil     again    na   should-want-to-do

                                                                      kṛ    c5      op.

      :  सुखम्     ईप्सति  ?

               who    happiness   no  want-to-obtain

                                                        āp    c5

      सा  स्वग्राममं   जिगमिषति

             she    own-village   wants-to-go

                                                  gam    c1

     अहम्   जिजीविषेयं  शतं समा:

            i    should-want-to-live  100  years

                                  jīv    c1

        सैनिक:  क्षेत्रं    तितीर्षतु

               soldier    field    must-want-cross

                                                    tṛ     c1

      कृषक:  वराहम्   अदिदृक्षत्

              farmer    pig     wanted-to-see

                                                     dṛṣ

       गोपालका:   क्षेत्रात्    जिगमिषन्ति

                 cowherds    from-field     want-to-go

                                                               gam

         दासा:   विविवदिषन्ति

                 slaves    wish-to-speak-out

 

                त्वम्  ताम्  क्धेनुम्     दुधुक्षसि

                   you     that   cow         no   want-to-milk

 

         ते  कनकम्    विविदिषन्ति

                  they   gold         wish-to-find

 

       यदा   त्वम्   शिशुं  सिसृक्षसि

              if    you    child     wish-to-create

 

        तदा    वयम्   इदानीम्   रिमम्सेम

               then   we     now    should-want-to-sport

 

        :   विवाहात्    मुमुक्षति 

                    he    from-marriage    wants-to-be-released