Monkey  Crocodile           3

 

* अथ पुरा नर्मदा-नदी-तीरे कस्मिण्श्चित् वृक्षे सुमति: नाम वानर: वसति स्म /

    then previously Narmada-river on-bank in-some tree

    Sumati  named  monkey  dwells

 

* सदा एव तस्य वृक्षस्य मधुराणि फलानि अखादत् /

     he  allways       of-the-tree's  sweet fruits    ate   

 

* एकदा तस्य हस्तात् एकं फलं नद्या जले अपतत् /

    once  from-his-hand  a fruit  in-river's-water   fell

 

* तदा मधुर: ध्वनि: - टप् टप् - इति अजायत् /

    and then  sweet sound -        was-generated

 

* तेन ध्वनिना प्रसन्न: वानर: बहूनि फलानि जले प्राक्षिपत् अमाद्यत् /

    by-that-sound  pleased     the monkey

    much fruit   threw  and  rejoiced

 

* तस्यां नद्यां कश्चित् मकर: मकरी अवसताम् /

    in-that-river   some crocodile and lady crocodile  dwelled

 

* मकर: कदाचित् नद्या: तीरम् आगच्छत् /

    the crocodile  sometimes  river's bank  came 

 

* वानरेण क्षिप्तानि फलानि अभक्षयत् /

    by-monkey  thrown-fruits  and ate

 

* तानि मधुराणि फलानि मकराय अरोचन्त /

     those sweet fruits  to-crocodile    appealed

 

* एवं मकर: प्रतिदिनं तत्र नदीतीरम् अगच्छत् फलानि अखादत् /

    thus  the crocodile  everyday  there   river-bank

    went   and  fruits   ate

 

* मकर: मकर्या: कृते तानि फलानि गृहम् अनयत् /

     crocodile  of-lady-crocodile  for-sake-the-of

     those fruits   home    took

 

* कालेन वानर-मकरयो: मैत्रि अभवत् /

    with-time    monkey  crocodiles   friends   became

 

* वानर: प्रतिदिनं मित्राय मकराय मधुराणि फलानि अयच्छत् /

    monkey  everyday  to-friend to-crocodile  sweet fruits  gave

 

-----

* एकदा मकरी अचिन्तयत् -

     once   lady-crocodile  contemplated

 

  : वानर: प्रतिदिनं मधुराणि फलानि खादति तस्य हृदयम् अपि मधुरं भवेत् इति /

    monkey who  everyday   sweet fruits  eats

    his heart  also   sweet   should-be

 

* सा मकरी मकराय अवदत् -

    the lady-crocodile  to-crocodile   said

 

   हे प्रिय, अहं तव मित्रस्य वानरस्य हृदयं खादितुम् इच्छमि इति /

      hey dear,  i   your   of-friend  of-monkey

      heart     to-eat     wish

 

* तदा मकर: अवदत् - वानर: मे मित्रम् /

     then crocodile  said -  the monkey  my friend

 

* कथं मित्रस्य हृदयं भक्षये: इति /

    how   of-friend    heart   you-should-eat

 

* तत: मकरी अभाषत -

    thence   lady-crocodile    said

 

   यदि अहं वानरस्य हृदयं लभेय, अहं जीवेयम् /

     if  i  monkey's heart   no obtain   no i  might-live

 

* वानरस्य हृदयं मे यच्छ, अन्यथा मां मृतां पश्य इति /

    monkey's heart  to-me  you-will-give

    otherwise   me  dead   you-will-see

 

* तत: मकर: अवदत् - एवं भवतु /

    thence  crocodile  said -  thus   will-be

 

* वानरस्य हृदयं तव कृते आनयेयम् इति /

    monkey's heart   of-you   for-the-sake      i-should-bring

 

------

* मकर: नदीतीरम् अगच्छत् वानरं अवदत् -

    crocodile  river-bank   went  and monkey   said

 

   हे मित्र, अद्य त्वं भोजनाय मम गृहम् आगच्छेति /

     hey friend,  today   you  for-meal   my house  should-come

 

* वानर: अभाषत - हे मकर, तव गृहं जले, मम गृहं भूमौ /

    monkey  said - hey crocodile, your house  my house  on-ground

 

* कथम् अहं तव गृहम् आगच्छेयम् इति /

    how   i  your   house   should-come

 

* मकर: अवदत् - मम पृष्ठे त्वम् उपाविशत् , तत: अहं त्वां मम गृहं नयेयम् इति /

    crocodile  said - on-my-back   you   enter-upon

    thence  i   you   my house  take

 

* वानर: मकरस्य पृष्ठे उपाविशत् /

    monkey   crocodile's  on-back   entered-upon

 

* मकर: जलस्य मध्ये अगच्छत् वानरं अवदत् - अधुना ईश्चरं स्मर /

    and crocodile  of-water in-middle  went

    and monkey  said - now  God   you-remember

 

* मम भार्या तव हृदयं खादितुम् इच्छति इति /

    my wife   your heart   to-eat   wants

 

* वानर: भीत: अपि मार्गम् अचिन्तयत् /

    monkey  afraid    the way   contemplated

 

* मकरम् अवदत् -

     he  crocodile    said

 

   हे मित्र, अहं मम हृदयं सदा वृक्षस्य कोटरे रक्षामि /

     hey friend,  i   my heart  allways   of-tree  in-nook   protect

 

* यदि मां पुन: वृक्षं प्रति नये: तर्हि अहं तुभ्यं मम हृदयं यच्छेयम् इति /

    if  me  again  tree   towards  you-should-take

    then   i  to-you   my heart    i-should-give

 

* मूर्ख: मकर: वानरं पुन: तीरं   प्रति अनयत् /

    fool crocodile  monkey  again   bank   towards took

 

* वानर: तीरम् अगच्छत् वृक्षम् अरोहन् मकराय अवदत् -

    monkey  bank  went,   tree  climbed   and to-crocodile  said

 

   हे मूर्ख, भक्षय मकर्या हॄदयम् इति /

    hey  fool,  eat  lady-crocodile's   heart